Τι απέγινε ο μυθικός θησαυρός του Αλή Πασά; (Μέρος Β)

Ο Σπυρίδων Αραβαντινός ήταν Έλληνας πολιτικός του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε το 1843 στα Ιωάννινα και υπήρξε εξαιρετικά μορφωμένος. Πήγε σχολείο στην περίφημη Ζωσιμαία Σχολή και εν συνεχεία, σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και αναγορεύτηκε αριστούχος Διδάκτωρ. Έφτασε μέχρι τη θέση του Αρεοπαγίτη και διατέλεσε κατόπιν Υπουργός Δικαιοσύνης. Ανάμεσα σε άλλα, φιλοπόνησε και την “Ιστορία Αλή Πασά του Τεπελενλή”.

Στο βιβλίο του αυτό, έγραφε σχετικά με τον θησαυρό του Αλή Πασά:

“Όσα ελέχθησαν και γράφηκαν περί αμύθητων θησαυρών του Αλή Πασά και περί αποκρύψεώς τους πριν και μετά την πολιορκία των Ιωαννίνων, που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1820 από τον Σουλτάνο Μαχμούτ Β’, μέσα σε υπόγειες κρύπτες, είναι ίσως απλές μυθοπλασίες και αποκυήματα μιας ζωηρής ανατολίτικης φαντασίας.

Έγιναν πολλές μάταιες απόπειρες για την ανεύρεσή τους. Μάλιστα, στην Ιταλία είχε καταρτιστεί μια ολόκληρη εταιρία τυχοδιωκτών, που τα μέλη της ισχυρίζονταν ότι είχαν αντλήσει την έγκυρη πληροφόρησή τους, όπως τουλάχιστον διέδιδαν, από την ίδια την Κυρα-Βασιλική, η οποία ήταν η λατρευτή και στερνή σύζυγος του Αλή Πασά.

Οι Ιταλοί ενήργησαν άμεσα, ώστε να λάβουν τη σχετική άδεια από την Οθωμανική Κυβέρνηση, προκειμένου να ψάξουν να βρουν τους θρυλούμενους θησαυρούς. Αφού, λοιπόν, εργάστηκαν επιμελώς και για πολλές ημέρες, ανασκάπτοντας την περιοχή γύρω από το φρούριο των Ιωαννίνων, είδαν μετά θλίψεως ότι ήταν…άνθρακες ο θησαυρός”.

Βέβαια, είναι γνωστό ότι ο Αλή Πασάς, το “Λιοντάρι των Ιωαννίνων” όπως τον αποκαλούσαν, συνήθιζε να κατασκευάζει, κατά την ανέγερση των παλατιών του, υπόγειες κρύπτες, για να αποταμιεύει εκεί προχείρως τους θησαυρούς και τα τιμαλφή του. Απόδειξη αυτού, εκτός των άλλων, ήταν ότι το 1818 στο Τεπελένι είχαν συμβεί τα εξής:

“Το εκεί παλάτι του είχε χτυπηθεί από κεραυνό και παραδόθηκε στις φλόγες. Τότε, αμέσως μετέβη ο ίδιος στην περιοχή και επέβλεψε προσωπικά την εκσκαφή των ερειπίων, ώστε να ανασυρθεί αλώβητος ο θησαυρός του, που βρισκόταν στα υπόγεια του παλατιού. Πήρε τον θησαυρό, λοιπόν, ο οποίος υπολογιζόταν σε 15 εκατομμύρια γρόσια και τον μετέφερε στα Ιωάννινα”.

Ο Θανάσης Βάγιας, ο αφοσιωμένος αυτός υπηρέτης του Αλή Πασά και τυφλό του όργανο, όταν επέστρεψε το 1834 στα Ιωάννινα, ανακοίνωσε σε φίλο του ότι στην Κυρα-Βασιλική ήταν απολύτως γνωστή η θέση δύο κρυπτών στην πόλη. Σε αυτές τις κρύπτες, ο Θανάσης Βάγιας ισχυριζόταν ότι ο Αλή είχε εναποθέσει ένα μέρος των θησαυρών του και ότι η Κυρα-Βασιλική είχε γνωστοποιήσει την ύπαρξή τους στον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας, στον Ιωάννη Καποδίστρια. Μάλιστα, κατά τα λεγόμενα του Βάγια, η Κυρα-Βασιλική είχε υποσχεθεί στον Καποδίστρια να του υποδείξει την ακριβή τους θέση μετά την Εθνική Αποκατάσταση της ηπειρωτικής χώρας.

Φυσικά, η αποκάλυψη αυτή της Βασιλικής Κονταξή μόνο στον Κυβερνήτη και προ πάντων, ο δυσεκπλήρωτος όρος που είχε θέσει, ίσως συνιστούν από μόνα τους φαντασιοπληξίες και απλές εικασίες.

Πάντως, η περιουσία του Αλή, σε μετρητά και πολύτιμα είδη, την εποχή του θανάτου του αποτελούνταν μόνο από τα φανερά αντικείμενα που βρέθηκαν και κατασχέθηκαν από τον Χουρσίτ Πασά.

Όσον αφορά στην ακίνητη περιουσία του Αλή Πασά, ήταν κυριολεκτικά κολοσσιαία και πρωτοφανής. Ο Σπυρίδων Αραβαντινός στο βιβλίο του είχε παραθέσει έναν πλήρη ονομαστικό κατάλογο των τσιφλικιών του κατά περιφέρειες, ο οποίος καταλάμβανε 9 ολόκληρες σελίδες!

Γενικά, στην περιφέρεια της Άρτας είχε 78 τσιφλίκια, στα Ιωάννινα 118, στην Κόνιτσα 11, στο Δέλβινο 38, στην Τζαμουριά 65, στην Αυλώνα 106, στα Τρίκαλα 93, στη Λάρισα 106, στα Φάρσαλα 17 και σε διάφορες άλλες περιφέρειες γύρω στα 150. Έτσι, το ετήσιο εισόδημα του Αλή από τα τσιφλίκια του αναγόταν σε 10 ή 12 εκατομμύρια γρόσια την εποχή εκείνη, ενώ τεράστιο ήταν και το εισόδημά του από την κτηνοτροφία.

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι ο συνολικός πλούτος του Αλή Πασά ήταν μέγας και μυθώδης. Κατά πόσο, όμως, είναι δυνατόν να έχουν διασωθεί ως τις μέρες μας οι κρυμμένοι του θησαυροί, ανυπολόγιστης αξίας, δεν μπορεί κανείς να αποφανθεί με ακρίβεια.

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Η ΒΡΑΔΥΝΗ”, στις 08/05/1931…